Proboszczowie

Ks. Piotr WOWRY (1963-2020)

Ksiądz Piotr Wowry - proboszcz parafii w Ustroniu w latach 2007 - 2020. 

Urodził się w Cieszynie 12 czerwca 1963 roku. Po studiach teologicznych w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie został ordynowany na księdza w dniu 13 grudnia 1987 roku w Świętochłowicach, przez ks. biskupa Janusza Narzyńskiego.

Po wikariacie w parafii Św. Trójcy w Warszawie (1987-1990) i w Ustroniu (1990-1993), został w Ustroniu najpierw proboszczem pomocniczym (1993-2007), a następnie w roku 2007 wybrany proboszczem parafii ewangelickiej w Ustroniu.

W latach 2007 – 2016 radca diecezjalny Diecezji Cieszyńskiej. Członek Synodu Kościoła XIV kadencji. W 2016r. został wybrany na radcę Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.

Ks. Piotr Wowry był inicjatorem i Prezesem Ewangelickiego Stowarzyszenia Maria-Marta w Ustroniu, zrzeszającego osoby niepełnosprawne.

Ks. Piotr Wowry od 2007 r. był v-ce prezesem Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Ekumenicznego w Ustroniu. Wspierał ekumeniczne działania na rzecz jedności chrześcijan, w szczególności dialogu katolicko- luterańskiego na terenie miasta, powiatu i regionu poprzez organizowanie nabożeństw ekumenicznych, uroczystości patriotycznych, prelekcji, wystaw, licznych koncertów.

Ks. Piotr Wowry zajmował się także nauczaniem młodzieży . Był współautorem książek do lekcji religii.

Za działalność na rzecz drugiego człowieka, w roku 2018, odznaczony Złotą Odznaką „Za zasługi dla województwa śląskiego”.

Henryk CZEMBOR (ur. 1941)

Proboszcz parafii ewangelickiej w Ustroniu. Ur. 26.11.1941 w Pszczynie. Syn Pawła i Marty z d. Kozioł. W latach 1959-63 studiował teologię w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Po ukończeniu studiów i zdaniu pierwszego egzaminu kościelnego został ordynowany w Pszczynie 13. 10. 1963 r. przez ks. biskupa Andrzeja Wantułę.

Od ordynacji do sierpnia 1966 r. był wikariuszem diecezjalnym Diecezji Warszawskiej, z siedzibą w Łodzi. W latach 1966-83 był najpierw administratorem a potem proboszczem w Tomaszowie Mazowieckim. W latach 1964-70 studiował historię na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie uzyskał tytuł magistra historii. W latach 1972 - 97 wykładał historię Kościoła w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, tam też w 1977 r. uzyskał tytuł doktora teologii.

W różnych czasopismach, szczególnie w "Zwiastunie", "Słowie i Myśli" opublikował ponad 1100 artykułów, felietonów, wierszy, opowiadań itp. Przez wiele lat był członkiem kolegium redakcyjnego "Zwiastuna". Współpracował też przez kilkanaście lat z Ewangelicką Misją Radiową "Chrystus żyje", dla której nagrał ok. 150 kazań. Napisał i wydał, większość własnym nakładem, 22 książki o łącznym nakładzie blisko 70 tys. egzemplarzy.

W 1983 r. został mianowany administratorem parafii w Ustroniu, a w 1985 r. został wybrany jej proboszczem. Dokonał reorganizacji pracy parafialnej. Pod jego kierownictwem dokończono budowę kościoła w Górkach i kaplicy w Polanie oraz domu parafialnego w Ustroniu. Z jego inicjatywy i pod jego kierownictwem wybudowano kościoły: w Brennej i Bładnicach oraz domy parafialne: w Brennej, Polanie i Bładnicach. Doprowadził do utworzenia trzech nowych samodzielnych parafii: Cisownica, Brenna - Górki i Bładnice.

W latach 1985-97 należał do zwierzchnich władz kościelnych, najpierw jako sekretarz Wydziału Synodalnego, później jako radca Konsystorza. Jako przewodniczący Komisji Prawniczej Synodu przygotował projekty zasadniczego prawa wewnętrznego. Uczestniczył też w przygotowaniu ustawy o stosunku państwa do Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego w RP. W latach 1995 - 2001 był współprzewodniczącym Komisji Regulacyjnej, powołanej na podstawie tej ustawy. Obecnie oprócz pracy parafialnej zajmuje się wydawaniem kolejnych własnych większych, czy mniejszych książek z zakresu popularnej literatury religijnej.

Żonaty z Emilią z d. Wisełka z Bielska-Białej, przewodniczącą Rady Miasta Ustroń; trzech synów.

Stanisław DORDA (ur. 1935-2024)

Proboszcz parafii ewangelickiej w Ustroniu. Ur. 22.10.1935 w Nawsiu, jako syn Pawła i Zuzanny z d. Dorda. W 1953 r. ukończył naukę w Liceum Ogólnokształcącym w Wiśle. Studia w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie zakończył w 1959 r. z tytułem magistra teologii ewangelickiej. Ordynowany w dniu 27.09. tego roku w Wiśle przez ks. biskupa Andrzeja Wantulę, rodem z Ustronia.

W łatach 1959-60 był wikariuszem w miejscowości Zalewo na Mazurach. Od 1960 r. pracował w parafii ewangelickiej w Ustroniu, początkowo jako wikariusz, potem jako II proboszcz i proboszcz. W tym czasie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Za czasów kierowania przez niego parafią ustrońską wybudowano kościoły w Cisownicy i Polanie oraz rozpoczęto budowę plebani i przebudowę kaplicy w Górkach. Był współzałożycielem Kameralnego Zespołu Wokalnego "Ustroń".

W 1976 r. pracował jako duszpasterz w Londynie w Polskim Kościele Ewangelicko - Augsburskim na Obczyźnie pod kierunkiem ks. biskupa Władysława Fierli i współpracował przy redakcji "Posła Ewangelickiego".

W latach 1983 - 2000 był proboszczem parafii w Bytomiu i Laryszowie. W tym czasie wykonano remont kapitalny kaplicy parafialnej oraz kościoła w Laryszowie. W 2000 r. przeszedł na emeryturę.

Jego przemówienia religijne są emitowane w ramach cyklicznej Luterańskiej Audycji Radiowej "Głos życia" oraz na łamach "Zwiastuna".

Żonaty z Marią z d. Bocek, dwoje dzieci.

Paweł Bocek (1909-1992)

Proboszcz parafii ewangelickiej w Ustroniu. Ur. 8.07.1909 w Koszarzyskach (Zaolzie). Był synem robotnika kolejowego.

Jana Bocka. Uczył się w szkole powszechnej w Koszarzyskach, a następnie w gimnazjum w Cieszynie. W latach 1930-35 odbył studia na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego. W 1935 r. został nauczycielem religii w szkołach powszechnych parafii ustrońskiej. W tym samym roku został ordynowany na duchownego Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego i objął stanowisko prefekta szkół i wikariusza parafii w Ustroniu. W tej parafii pozostał do końca życia.

W 1938 r. złożył przed komisją drugi egzamin kościelny. W 1940 r. został aresztowany przez gestapo i znalazł się w obozach koncentracyjnych w Gusen i Dachau. Zwolniony w 1942 r. pracował jako pomocnik księgowości w prywatnej firmie, a potem przebywał za granicą. Pod koniec wojny pełnił funkcję kapelana ewangelickiego we Francji.

Po powrocie do kraju 9 listopada 1945 r. objął znów stanowisko wikariusza i katechety w parafii ustrońskiej. W czerwcu 1951 r. został II proboszczem, a po zgonie Pawła Nikodema w styczniu 1954 r. wybrano go proboszczem tej parafii. W latach 1956- 57 piastował urząd p.o. seniora, a w latach 1962-65 był konseniorem Diecezji Cieszyńskiej. Wówczas był też wizytatorem nauki religii.

Był inicjatorem powiększenia ilości nabożeństw w stacjach kaznodziejskich oraz wznoszenia nowych obiektów sakralnych. Dzięki jego staraniu powstały nowe kościoły w Cisownicy i Ustroniu-Polanie. To sprawiło, że na wniosek Rady Parafialnej przedłużono mu o 2 lata czynną służbę w Kościele. W 1980 r. przeszedł na emeryturę, lecz nadal chętnie pomagał i głosił Słowo Boże.

Ożeniony w 1937 r. z Heleną ze Śmiłowskich z Ustronia. Zmarł 24.03.1992, pozostawiając dwie córki Marię Dorda i Ewę Bocek-Orzyszek.

Jan Gajdzica (1900-1968)

Paweł Nikodem (1878-1954)

Proboszcz parafii ewangelickiej w Ustroniu. Ur. 10.03.1878 w Gródku (Zaolzie), był synem zagrodnika Pawła i Anny z Byrtków. Uczył się w gimnazjum w Cieszynie. W latach 1902-06 studiował prawo i teologię na uniwersytecie w Wiedniu. Po otrzymaniu licencjatu z prawa i złożeniu pierwszego egzaminu teologicznego wyjechał do Lipska, gdzie w 1906 r. złożył egzamin II stopnia teologii ewangelickiej i został powołany na wikarego w parafii ewang. w Ustroniu, a od 1909 r. na jej proboszcza. Pozostawał na tym stanowisku, z przerwą podczas I wojny światowej, aż do śmierci.

W 1922 r. był współzałożycielem Stowarzyszenia Księży Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, a od następnego roku jego długoletnim przewodniczącym i dyrektorem. Z jego inicjatywy odbył się w Ustroniu w 1924 r. założycielski zjazd Związku Towarzystw i Zborów Ewangelickich, w którym okresowo sprawował także funkcję przewodniczącego. W 1926 r. przyczynił się do reaktywizacji wzajemnej pomocy zborowej w Bratniej Pomocy im. Gustawa Adolfa i został wybrany jej prezesem. W tym samym roku z jego inicjatywy powstał Spółdzielczy Bank Ewangelicki w Ustroniu, którego był przewodniczącym. W łatach 1927-28 stał na czele zarządu Związku Polskiej Młodzieży Ewangelickiej.

W 1928 r. zbudował Dom Zborowy w Ustroniu oraz Zakład Emerytalny dla niezdolnych do pracy pastorów w Wiśle. W latach 1919-32 był członkiem zespołu redakcyjnego czasopisma "Poseł Ewangelicki", a w latach 1933-37 jego wydawcą i okresowo redaktorem. W "Pośle Ewangelickim" publikował liczne artykuły, przemówienia i kazania. W latach 1919-39 na probostwie ustrońskim mieściła się też redakcja "Kalendarza Ewangelickiego", z którą ściśle współpracował.

W okresie międzywojennym był też długoletnim przewodniczącym Wydziału Synodalnego i jako prawnik brał udział w pracach Komisji Prawnej Synodu w Warszawie. W 1937 r. został wybrany seniorem dożywotnim diecezji śląskiej. W okresie I wojny światowej, w październiku 1939 r., został pozbawiony praw duszpasterskich, a w kwietniu 1940 r. aresztowany i z więzienia cieszyńskiego przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. W 1940 r. więziono go w obozie koncentracyjnym w Gusen, po czym ponownie w Dachau aż do 1942 r.

Po wyzwoleniu w 1945 r. objął ponownie urząd proboszcza i seniora w Ustroniu, poświęcając się przede wszystkim działalności charytatywnej. Opiekował się wdowami i sierotami po zmarłych pastorach, odbudował ze zniszczeń wojennych zakład opieki kościelnej i diakonatu dla sióstr ewangelickich "Ebenezer" w Dzięgielowie. Reaktywizował ponownie działalność Bratniej Pomocy im. Gustawa Adolfa w Cieszynie, organizował na nowo ruch stowarzyszeniowy polskiej młodzieży ewangelickiej i ewangelicki ruch śpiewaczy. Był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1937).

Zmarł nagle 19.01.1954 w Ustroniu, pochowany został na miejscowym cmentarzu ewangelickim. Ożeniony z wdową Marią Wałach z domu Janik, nie pozostawił potomstwa

Jerzy Janik (1829-1907)

Proboszcz, zboru ewang. W Ustroniu, działacz społeczny. Syn chłopa z Ropicy pod Cieszynem. Uczęszczał do gimnazjum ewangelickiego w Cieszynie, a następnie studiował na Wydziale Teologii Ewangelickiej w Wiedniu. W 1856 r. został wybrany pastorem zboru ewang. w Ustroniu, gdzie pracował do śmierci. czyli ponad 50 lat.

Zaangażował się w rozwój szkolnictwa u tym zborze. Za jego czasów 1-klasową szkolę rozbudowano do 6 klas, 1-klasową w Ustroniu Polanie do 2 klas, a nowe szkoły powstały w Bładnicach i Brennej. Z jego inicjatywy założony został zakład sierocy w Ustroniu mieszczący pod koniec życia fundatora ponad 30 dzieci. Był on przeznaczony dla sierot i zaniedbanych dzieci również z innych zborów śląskich. Poprzez żonę Klugównę (z Krakowa) spowinowacony z notariuszem cieszyńskim A. Cinciałą, utrzymywał kontakty z Krakowem i Cieszynem. Plebania ustrońska była w 1863 r. swego rodzaju placówką powstańczą, w której E.Klug z Krakowa, kontaktował się z emisariuszami i tu też ukrywał ważniejsze dokumenty.

Należał on do grona ludzi przygotowujących grunt pod "Dziennik Cieszyński". Ogłosił drukiem "Historię ewangelickiego zboru ustrońskiego" (Cieszyn 1885), kilka swoich kazań i sprawozdania z prowadzonego przez siebie zakładu sierocego.

Po kilkuletnim pobycie w Ustroniu, zaangażował się w działalność samorządową. W latach 70. został wybrany członkiem Wydziału Gminnego i brał czynny udział w wielu poczynaniach społecznych. Przyszłość gminy widział przede wszystkim w rozwoju uzdrowiska. Jako członek Gminnej Komisji Uzdrowiskowej występował z inicjatywą rozwoju i upiększania miejscowości poprzez zakładanie parków, budowę dróg, usprawnienia obsługi kuracjuszy. a na posiedzeniu Wydziału Gminnego w 1881 r. zreferował projekt rozbudowy uzdrowiska. Wielokrotnie powracał do konieczności budowy gminnego zakładu wodoleczniczego. Gmina przystąpiła w tym czasie, jako główny akcjonariusz do powstałej w 1880 r. spółki akcyjnej "Źródło Wisły", której statutowym celem było "podniesienie miejscowości kuracyjnej, przez zdobycie środków, aby pobyt gościom w miejscowości Ustroń uprzyjemnić". Występował przeciwko pijaństwu i postulował na posiedzeniach Wydziału Gminnego zmniejszenie ilości licencji na sprzedaż wódki. W 1888 r. należał do członków założycieli Towarzystwa Upiększenia Ustronia i przez wiele lat był członkiem zarządu.

Zmarł 9.08.1907 w Ustroniu, pozostawiając 6 synów i 3 córki.

Karol Kotschy (1789-1856)

Proboszcz zboru ewang. w Ustroniu pomolog, pisarz. Ur. 26.01.1789 W Cieszynie, syn Jana Gotfryda, nauczyciela W lalach 1807-10) studiował teologię ewangelicką na uniwersytecie w Lipsku, ponadto interesował się botaniką i medycyną.

W 1810 r. objął urząd pastora w Ustroniu i pełnił go aż do śmierci. Założył tam Bractwo Trzeźwości i dał się poznać jako dobry kaznodzieja. Bardzo czynny w zakresie polsko-ewangelickiego piśmiennictwa. Wydal książeczkę pt. "Katechizm Doktora Marcina Luthera" (Berno 1833). Dołączył do niego kazanie przeciwko pijaństwu pt. "Gorskie kapki ale zdrowe", kazanie na półwiekowy jubileusz zboru w Wiśle pt. "Słowa nabożne, cztery pieśni okolicznościowe" oraz dodatek obejmujący początki nauki czytania po polsku. Dodatek ten później rozszerzył i wydał osobno jako elementarz języka polskiego (1853).

Największy rozgłos zyskał jako pomolog i propagator sądownictwa, warzywnictwa i kwiaciarstwa. Napisał książeczkę poświęconą sadownictwu pt. "Książeczka o sadach i owocu względem nabywania, wychowania, pożytkowania, z baczeniem osobliwym na położenie klimatu śląskiego" (Berno 1844). Jego uczniowie jak np. J. Drozd; krzewili te metody jeszcze w początku XX wieku. Układał również wiersze okolicznościowe, jak np.: "Na kopaczki", "Na Nowy Rok" (1844, 1845). W 1848 r. został wybrany z okręgu bielskiego do Zgromadzenia Narodowego we Frankfurcie Jego poglądy były bardzo umiarkowane, połączyły go też z większością liberalną w Zgromadzeniu; pomimo to kilka razy solidaryzował ze stanowiskiem lewicy.

W cieszyńskich "Nowinach dla Ludu Wiejskiego" publikował artykuły w duchu orientacji frankfurckiej. Kilka jego utworów pisanych słabą polszczyzną i pełnych zachwytów dla cesarza ogłosiło później pismo "Gwiazdka Cieszyńska"" (1853). Ostatni z nich "Kochanie tu a miłość tam" ukazał się już po jego śmierci. Przetłumaczył też na język polski pieśni nabożne niemieckie i czeskie pt. "Pieśni pogrzebne i szkolne" (Cieszyn 1853) orał, ułożył w 1844 r. podręcznik dla szkół pt. "Historie biblijne czyli dzieje Starego i Nowe Przymierza" (1851), którego rozpowszechnienie władze wstrzymały.

Zmarł 9.02.1856. Ożeniony z Julią Schimko, miał 3 synów: Hermana Juliusza, pastora w Jaworzu, Oskara, pastora, Teodora znanego podróżnika i przyrodnika.